Water voor de olifanten

Water voor de olifanten verteld het verhaal over de ontluikende liefde tussen twee circusmedewerkers in de jaren dertig. Jacob Jankowski besluit vlucht weg als zijn ouders bij een ongeluk om het leven komen. Per toeval komt hij in een rondreizend circus terecht. Hij is al snel welkom omdat hij gestudeerd heeft voor veearts en dus een aanwinst is voor het bestaande team. De circuswereld blijkt een wereld te zijn vol spanning, verdriet, woede en passie. Medewerkers die niet meer nodig zijn worden ’s nachts gekieperd: uit de rijdende circustrein gegooid. Jacob lijkt zich vooralsnog goed aan te kunnen passen in het circus. Al snel neemt hij de verzorging van olifant Rosie op zich. De olifant moet het circus behoeden voor de ondergang. Ondertussen wordt Jacob verliefd op Marlena, de ster van het paardennummer, maar tevens echtgenote van August, de charismatische maar wrede dierentrainer. De dagen van Jacob in het circus lijken geteld als August achter hun ontluikende liefde komt. 

Water voor de olifanten is een schitterende en ontroerende roman. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Jacob. Op het moment dat hij in het circus werkt, maar ook als negentig, of drieënnegentigjarige, dat weet hij niet meer. Om het verhaal te vertellen vanuit een jonge als zowel oude Jacob is een slimme zet geweest van Gruen. Ze weet op deze manier sympathie te kweken voor de oude man en zijn keuzes in het leven. Tegelijkertijd komt de lezer zo te weten hoe het Jacob vergaan is, na zijn vlucht uit het circus. 

Sommige hoofdstukken bevatten bij aanvang enkele foto’’s van de circussen zoals de wereld die decennia geleden kende. Dit geeft de juiste sfeer weer en is medebepalend voor de toon van het boek. De lezer krijgt een goed en realistisch beeld van de circussen uit de tijd waarin het verhaal zich afspeelt.

Het verhaal is zowel romantisch, wreed, ontroerend als teder. In sommige passages voel je medelijden. Niet alleen met de medewerkers maar ook met de dieren. Olifant Rosie wordt tot bloedens toe geslagen om haar kunsten te vertonen. Als het voedsel voor de grote katten op is wordt bij oude paarden de keel door gesneden zodat zij als voedsel kunnen dienen. Gruen weet met geweldig gevoel de wreedheden uit en hoogtijdagen van het circus te beschrijven. Daarbij weet zij een sfeer te creëren waardoor je je als lezer echt even in de jaren dertig waant. Het boek leest als een trein. Absoluut niet weg te leggen voor je de laatste bladzijde hebt gelezen. 

Het eind van deze roman is wat te ver gezocht, maar doet geen afbreuk aan het verhaal. Tevens bevat het boek aan het eind een korte noot: over wat er echt gebeurde in de circussen begin vorige eeuw. Dat is zeker geen pretje maar voegt wel waarde toe aan het verhaal. Gruen heeft zich duidelijk verdiept in de wereld van de rondreizende circussen en een geloofwaardig verhaal neergezet. Een top verhaal dat het lezen zeker de moeite waard is.